Azerbaycan Hazar
Azerbaycan Hazar, coğrafi konum olarak birçok ülkeden çok daha şanslı konumdadır denilebilir. Bunu açmak gerekirse aynı anda hem denize hem de dağlara sahip olmak, kumsaldan ovaya uzanma imkânı her bölge için geçerli olmamak ile birlikte Azerbaycan’da bu mümkündür. Azerbaycan Hazar Denizi’ne kıyısı olup, en büyük limanı Bakü’den Hazar Denizi’ne açılan kapısıdır. Birçok toplulukta Hazar Denizi’nin deniz mi göl mü olduğu konusunda tartışmalar yaşanması ile birlikte Hazar Denizi’nin Azerbaycan’ın en hareketli noktalarından birisi olduğu da su götürmez gerçekler arasındadır.
Azerbaycan’ın dış dünya ile en sık kullandığı yol olan deniz yolunda yararlandığı Hazar Denizi’nde ortalama 950 bin km uzunluğunda kıyı şeridine sahiptir. Başta Bakü olmak üzere birçok deniz kıyısı şehri bulunan Azerbaycan Hazar Denizi şehirleri: Astara, Şahmaz, Haçmaz, Lenkeran ve Sumgayıttır. Azerbaycan Hazar Denizi’nden sadece ulaşım yönünde yararlanmamakta, diğer nimetlerinden de yararlanmaktadır. Özellikle fosil yakıt çıkartılmasında Hazar denizinden yararlanan ülke ekonomisine kattığı olumlu etki büyüktür. Ayrıca deniz ürünleri konusunda da Hazar Denizi bereketli bölgelerden birisidir.
Mersin Balığı Türlerinin Bolluğu
Denizde mersin balığı türlerinin bol olması bu yönde atılımların gerçekleşmesine de etkili olmuştur. Birçok işletme Hazar Denizi’nden çıkan bu nimetlerin işlenip ekonomiye kazandırılmasında etkili olmaktadır. Hazar Denizi, Azerbaycan için oldukça önemli olup gerek turizm yönünden gerekse ekonomi yönünden ülkeye katkısı oldukça büyüktür.
Hazar Denizi dünyanın en büyük iç su kütlesidir ve Rusya, İran, Kazakistan ve Azerbaycan’da bulunmaktadır. Aynı zamanda birçok hayvan yaşam formu için su kaynağıdır. Birçok ülke Hazar’ı endüstrileri için bir su kaynağı olarak kullanıyor. Birçok ülke Hazar’ın kaynaklarını paylaşıyor ve denizi temiz tutmak için işbirliği yapıyorlar.
Hazar, Rusya, İran ve Azerbaycan’daki göller serisinin adıdır. Adı, ‘beş’ anlamına gelen eski bir Yunanca kelimeden gelmektedir. Yunan mitolojisinde bu beş denizin adı beş eski Yunan tanrısından gelmektedir. Ancak bazıları bu ismin Farsça ‘büyük deniz’ anlamına gelen kasb-i Asur kelimesinden geldiğine inanmaktadır. Hazar, Asya’nın en büyük, dünyanın en büyük dokuzuncu denizidir. 42.000 mil karelik bir alana ve maksimum 477 fit derinliğe sahiptir. Hazar’ın suları diğer denizlere göre tatlı sudur ancak tuz içeriği düşüktür.
Bakü, Azerbaycan’ın başkenti ve en büyük şehridir. Aynı zamanda Avrupa ve Asya’nın en modern şehirlerinden biridir. Bakü, Hazar Denizi Bilimsel Araştırma Enstitüsü’ne ev sahipliği yapıyor ve 100.000’den fazla kişiyi ağırlayabiliyor. 330 milden fazla asfalt sokak ve 3.200 park yeri ile modern bir ulaşım sistemine sahiptir. Hazar, mevsimsel farklılıklarla birlikte yıl boyunca ortalama 70 derece Fahrenhayt sıcaklığa sahiptir. Nisan ve Mayıs, diğer aylardan daha az yağışlı, ortalama 73 derece Fahrenheit sıcaklığa sahip ılık aylardır. Kış, daha fazla yağışla birlikte daha soğuk sıcaklıklar getirir.
Birçok ülke Hazar’ı endüstrileri için bir su kaynağı olarak kullanır. Çoğu üretim merkezi Hazar Denizi kıyılarında yer almaktadır. Bu nedenle ülkeler sudan kaynak çıkarmak için kıyıları boyunca fabrikalar kurmuşlardır. Bu şekilde kaynakları kaynaklarından uzağa taşımak zorunda kalmazlar. Ayrıca ülkeler Hazar sularını kendi vatandaşları için içme suyu kaynağı olarak kullanabilirler. Suyu vatandaşların tüketimi için kullanmadan önce arıtıyorlar. Ayrıca, sanayi işçileri de işleri için Hazar’dan su alırlar – bundan daha fazla taşımaları gerekmez.
Hazar, dünyanın en büyük su kütlelerinden biridir; ancak Pasifik veya Hint Okyanusları gibi diğer okyanuslar kadar ilgi görmemiştir. Adı, beş ülkesine (Azerbaycan, İran, Kazakistan, Rusya ve Türkmenistan) atıfta bulunan ‘beş’ anlamına gelen eski bir Yunanca kelimeden gelmektedir. Birçok ülke Hazar Denizi’nde kirlilik sorunu olmaması için işbirliği yapıyor. Bu sayede hem vatandaşları hem de sanayi çalışanları için temiz içme suyu sağlayabilirler!
